Wat is dementie?
Dementie is een verzamelnaam voor 50 verschillende soorten hersenziektes. Er doet zich een combinatie van symptomen voor waarbij iemand informatie niet goed meer kan verwerken.
20% procent van alle mensen krijgt een vorm van dementie.
Het stellen van de diagnose dementie gaat niet over één dag ijs. Het kan vaak lange tijd niet goed duidelijk zijn wat er met iemand aan de hand is. Vaak is de eerste stap richting een diagnose een bezoek aan de huisarts. De huisarts of POH (maar ook de SO en soms de SOH) voert verschillende gesprekken en onderzoeken uit, zoals bijvoorbeeld de MMSE of TraZag.
Als er nog twijfels zijn over de diagnose kan de huisarts ervoor kiezen om de patiënt door te sturen naar een specialist ouderengeneeskunde, een geheugenpoli of geriater. Zie hieronder naar wie je kunt doorverwijzen bij jou in de regio.
Dementie stroomdiagram Zaanstreek (september 2022)
PDF bestand
Dementie stroomdiagram Waterland (september 2022)
PDF bestand
Het verschil tussen een geriater en een specialist ouderengeneeskunde (SO) is dat de geriater voornamelijk in het ziekenhuis werkt. De SO kom je vooral tegen in de eerste lijn en komt aan huis.
Diagnose dementie, en nu?
Ook mensen met een diagnose dementie blijven steeds langer thuis wonen. Ongeveer 70% van de mensen met dementie blijft thuis wonen tot het echt niet meer gaat en er een andere plek is gevonden, bijvoorbeeld in een verzorgingshuis.
Voor het langer thuis wonen is er op verschillende domeinen ondersteuning mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan de inzet van een casemanager, ondersteuning bij Algemeen dagelijkse levensverrichtingen (ADL) of dagopvang. Ben je benieuwd naar welk ondersteuningsaanbod er voor jouw patiënt mogelijk is? Kijk dan ook eens op de website van het Netwerk Dementie en Ouderenpsychiatrie Zaanstreek Waterland.
Op 1 januari 2024 zijn het Netwerk dementie en het Netwerk ouderenpsychiatrie samen gegaan. HZW sluit aan bij de overleggen van het netwerk om de visie van de huisarts te vertegenwoordigen.
Wet zorg en dwang
Er is sprake van onvrijwillige zorg als iemand zich gaat verzetten tegen de zorg. Dit kan zich voordoen in een verder stadium van dementie. De persoon met dementie kan dan zelf niet meer goed overzien welke zorg nodig is en dit kan frustrerend zijn.
De Wet zorg en dwang (Wzd) regelt bescherming voor mensen met dementie en bepaald onder welke omstandigheden onvrijwillige zorg toegepast mag worden. Het principe hierbij is ‘nee, tenzij’ en de zorg moet zoveel mogelijk op vrijwillige basis plaats vinden. Wanneer er sprake is van (dreigend) ernstig nadeel, zoals bijvoorbeeld risico op levensgevaar, moet er middels een stappenplan beoordeelt worden of de inzet van onvrijwillige zorg noodzakelijk is. De zorgaanbieder draagt een Wzd-functionaris aan welke verantwoordelijk is voor de algemene gang van zaken rondom onvrijwillige zorg. Als huisarts kunt u gevraagd worden om mee te denken wanneer zorgmedewerkers van plan zijn om onvrijwillige zorg in te zetten bij uw patiënt.
In deze handreiking is de werkwijze beschreven voor de uitvoering van de Wet zorg en dwang ambulant voor de ketenpartners in Zaanstreek-Waterland. Met de gemaakte afspraken willen de ketenpartners de Wzd voor de thuiswonende patiënten met dementie, of een gelijkgestelde aandoening, op een verantwoorde manier uitvoeren (HZW, 2023).
Handreiking Wet Zorg en Dwang ambulant (maart 2023)
PDF bestand