Op verzoek van de GGZ commissie heeft het Team Suïcidepreventie een voorlichting gegeven aan de commissie over de ondersteuning die het team kan bieden aan een patiënt en de huisarts.
In dit interview lichten Helen Daniëls (coördinator team Suïcidepreventie) en Rob van der Hout (ondersteuner) de dienstverlening toe.
In Nederland overlijden 5 mensen per dag door zelfmoord.
Wat houdt het team Suïcidepreventie in?
Het team Suïcidepreventie bestaat uit negen personen: zeven hulpverleners, een coördinator en een ondersteuner. Ze kunnen in de gehele regio worden ingezet.
Helen legt uit: “Ons team, onderdeel van het Meldpunt & Advies Bijzondere Zorg (MABZ), werkt aan het terugdringen van suïcides in onze regio. We werken nauw samen met landelijke organisaties zoals 113 Zelfmoordpreventie en regionale partners, waaronder gemeenten, scholen, ziekenhuizen, de politie en GGZ-instellingen.
Onze collega’s hebben een HBO+ opleiding en diverse achtergronden, zoals verpleegkunde, sociaal psychiatrische verpleegkunde en maatschappelijk werk. Allen hebben extra scholing op het gebied van suïcidaliteit gevolgd.”
Wat zijn de belangrijkste uitgangspunten van het team Suïcidepreventie?
- Zorg bieden: Wij bieden ondersteuning aan mensen met zelfmoordgedachten en hun naasten, en wij begeleiden na een suïcidepoging of zelfmoord de betrokkenen en hun omgeving.
- Verbindend netwerken: Door samenwerkingsverbanden versterken we het vangnet voor mensen met suïcidale gedachten.
- Bewustwording versterken: We verzorgen informatieve trainingen om bewustwording te vergroten en het taboe te doorbreken.
Helen benadrukt: “Ons team is er voor inwoners en professionals.”
Wat kan het team Suïcidepreventie voor huisartsen en POH GGZ betekenen?
Huisartsen en POH GGZ kunnen contact opnemen over:
- Bij zorgen over een patiënt met zelfmoordgedachten voor advies en doorverwijzing
- Voor aanmelding na een suïcidepoging als de patiënt geen vervolgzorg ontvangt.
- Voor zorg aan nabestaanden na een suïcide
Het team is op werkdagen via het secretariaat van het Meld & Adviespunt Bijzondere Zorg bereikbaar op 075 – 651 83 80.
Helen: “Verwijzers kunnen altijd met het Meldpunt & Advies Bijzondere Zorg overleggen over zorgelijke situaties. Als een patiënt geen zorg ontvangt of niet de juiste zorg krijgt, ondernemen wij actie en leiden toe naar reguliere zorg. Dit vergt vaak een lange adem en goede samenwerking, maar we doen alles om passende zorg te bieden. Bij suïcidaliteit pakt een medewerker uit ons team de casus op voor een laagdrempelig gesprek en eventuele doorverwijzing.
Bij acute crisissituaties is de crisisdienst van GGZ Parnassia de juiste samenwerkingspartner. Zij kunnen via de huisarts of huisartsenpost worden ingeschakeld. Hun expertise ligt in directe interventies.”
Wat kunnen inwoners, naasten en scholen verwachten van het team Suïcide preventie?
“Wij bieden niet-acute zorg voor patiënten met zelfmoordgedachten en hun naasten. We maken altijd een inschatting van de suïcidaliteit en schakelen met de juiste zorgverlener voor een warme overdracht. Scholen kunnen ook ondersteuning vragen. We werken dan samen met de afdelingen Jeugdgezondheidszorg en Preventie in Beeld van GGD Zaanstreek-Waterland.”
Welke nazorg biedt het team?
“Nazorg bieden we aan de cliënt en zijn naasten na een zelfmoordpoging. Ook bieden we zorg aan nabestaanden na een suïcide.”
Wat doen jullie aan bewustwording en training?
Rob van der Hout: “We geven informatieve trainingen om het taboe rondom zelfmoord te doorbreken en mensen bewust te maken van hun eigen rol. Deelnemers wennen aan het onderwerp, waardoor ze gemakkelijker gesprekken over suïcide aan kunnen gaan.
Dit is een goede opstap naar vervolgtrainingen, zoals de e-learning ‘VraagMaar’ en de gatekeeperstraining van 113 Zelfmoordpreventie.
Daarnaast organiseren we themamiddagen en activiteiten zoals Walk into the Light (10 september 2025) om bewustwording te vergroten en het gesprek over suïcidepreventie laagdrempelig te maken.”
‘De informatieve training heeft ervoor gezorgd dat ik veel luchtiger en gemakkelijker ben gaan praten over zo’n beladen onderwerp. De voorlichting is niet alleen nuttig voor het werk maar ook voor mijn privéleven.’
Roos van Arenthals, Beleidsmedewerker Sociaal Domein
Interesse in een training?
Heb je interesse in een suïcidepreventietraining, fysiek of via een webinar? Bij voldoende animo zal HZW samen met de GGD een scholing aanbieden. Stuur en mail naar: f.groot@hzwhuisartsenzorg.nl
Contact en meer informatie
Het team Suïcidepreventie is op werkdagen bereikbaar:
- Telefoon: 075 – 651 83 80
- E-mail: suicidepreventie@ggdzw.nl
- Website: Zhttps://www.ggdzw.nl/zelfmoordpreventie/
Voor algemene vragen over suïcidepreventie en de werkwijze:
Helen Daniëls: 06 539 76510 of hdaniels@ggdzw.nl
Voor vragen rondom voorlichting en scholing:
Rob van der Hout: 06 351 22941 of rvanderhout@ggdzw.nl
Cijfers en feiten
Op de website van de GGD Zaanstreek – Waterland staan de factsheets.
- Wereldwijd is het zelfmoordcijfer 11,4 per 100.000 inwoners. In Nederland ligt dit rond de 11 per 100.000.
- Elk jaar overlijden ongeveer 1.900 mensen door zelfmoord in Nederland (vijf per dag).
- Dagelijks worden 40 suïcidepogingen opgenomen in het ziekenhuis.
- Gemiddeld raken 135 personen direct betrokken bij één zelfmoord.
- Zelfmoord komt drie keer vaker voor dan verkeersdoden.
- Mannen overlijden bijna twee keer zo vaak door zelfmoord als vrouwen; vrouwen doen vaker pogingen.
- Zelfmoord is doodsoorzaak nummer 1 onder jongeren van 10 tot 25 jaar (316 jongeren in 2024).
- Het aantal suïcides onder jongeren is de afgelopen 10 jaar met 33% gestegen.
- 36% van de suïcides vond plaats bij mensen in zorg van een GGZ-instelling. Dus 64% was niet in zorg!
- De helft van de mensen had contact met een huisarts in de maand voor hun overlijden.