Ouderenmishandeling signaleren

4 minuten

1 op de 20 ouderen krijgt te maken met mishandeling

Denk bijvoorbeeld aan slaan, te weinig eten krijgen, niet de juiste medicijnen krijgen, telefoon weghalen, opsluiten, ongewenste bemoeienis met geldzaken, of seksueel misbruik. Soms handelen plegers opzettelijk, bijvoorbeeld om er financieel beter van te worden. Of omdat ze de interesse niet kunnen opbrengen of uit wraak. In ongeveer 35% van alle gevallen doet de pleger dit uit pure onmacht of onwetendheid. Als de partner of familieleden geweld plegen is dat vaak omdat ze de situatie niet meer aankunnen. Dat noemen we ‘ontspoorde zorg’.

Signalen ouderenmishandeling

SignaalWat zou je kunnen zien als zorgprofessional
Lichamelijke mishandelingBlauwe plekken, snij- schaaf- of brandwonden, zwellingen, striemen aan polsen en/of enkels, kneuzingen, onverklaarbaar letsel, versuffing en apathie als gevolg van overdosering medicijnen.
Psychische mishandelingGevoelens van angst, verdriet, depressiviteit, verwardheid, overdreven schrikreactie bij plotselinge geluiden of gebeurtenissen, apathie, slaapproblemen en oudere niet alleen mogen spreken.
VerwaarlozingOnregelmatige verzorging, plotseling vermagering, uitdroging, vervuiling van oudere en/of diens huis, onderkoeling, klampgedrag, lege koelkast en vies beddengoed.
Financiële uitbuitingPlotselinge schulden, huurachterstand, onverklaarbare geldopnames, geen waardevolle spullen, onvoldoende voorzieningen in huis en weigeren informatie te geven over financiële situatie.
Seksueel misbruikBloedvlekken in kleding, luiers en/of beddengoed, geslachtsziekten, kneuzingen aan de binnenkant van de dijen, problemen met zitten en lopen en hevige onrust bij (ont)kleden, wassen of onderzoek.

Een signaal kan ook zijn:

  • Je krijgt als hulpverlener niet de gelegenheid om alleen met de oudere te praten.
  • Onsamenhangende en tegenstrijdige verklaringen voor lichamelijke verwondingen door de oudere enerzijds en de verzorger anderzijds.
  • De oudere bagatelliseert het gedrag van de verzorger.
  • De oudere lijkt bang voor bepaalde personen of situaties.
  • De verzorger vertoont verschijnselen van overbelasting: is oververmoeid, heeft slaapproblemen, is depressief en/of heeft geen tijd meer voor andere dingen.
  • De verzorger probeert hulpverleners buiten de deur te houden.
  • Het huishouden en de verzorging van de oudere laten sporen van verwaarlozing zien.
  • Er verdwijnen om onduidelijke reden spullen en/of geld

Tips om de mishandeling bespreekbaar te maken

  • Zorg dat de oudere zich op zijn of haar gemak voelt.
  • Blijf zelf rustig en neem de tijd zodat de oudere alles op zich kan laten inwerken.
  • Zorg dat je niet (te) snel met een eigen oordeel komt. De mening van de oudere is ook belangrijk.

Jij maakt het verschil!

Ook doktersassistentes, triagisten, verpleegkundige, POH’ers, huisartsen kunnen het gesprek aan gaan. Je zorg uitspreken kan het gesprek opgang brengen om vervolgens samen een oplossing te zoeken.

Meer informatie? Vragen?

Neem contact op met: Marjolein van `t Veer en Dorinda Goosen, aandachtsfunctionarissen huiselijk geweld: aandachtsfunctionaris@hzwhuisartsenzorg.nl