“Samen praten over je vak werkt motiverend, spiegelinformatie kan daarbij helpen”
Dorien van der Winden is aioto en doet onderzoek naar spiegelinformatie in de huisartsenzorg. Ze bekijkt hoe je nu écht van spiegelinformatie kunt leren en de zorg voor je patiënten kunt verbeteren.
We interviewden haar over haar onderzoek, het belang van spiegelen en hoe het bespreken van spiegelinformatie in een groep motiverend kan werken.
“Spiegelen om de huisartsenzorg te verbeteren.”
Kun je ons vertellen waarom spiegelen zo belangrijk is in de huisartsenzorg?
“Natuurlijk. Spiegelen is essentieel omdat het huisartsen de kans geeft om van elkaar te leren en zo de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Het is belangrijk dat huisartsen plezier beleven aan het spiegelen, omdat dit de motivatie vergroot om daadwerkelijk te leren en verbeteringen door te voeren in de zorg voor hun patiënten. Ik doe onderzoek naar hoe je kunt leren van het gezamenlijk bespreken van spiegelinformatie in een groep huisartsen.
Die groep blijkt heel belangrijk, zowel voor de motivatie als voor het leereffect. Huisartsen vinden het leuk om met elkaar over hun vak te praten. We doen in de spreekkamer het meeste toch nog alleen. Het is motiverend en prettig om met elkaar te praten over wat we nou eigenlijk goede zorg vinden en hoe we dat voor elkaar kunnen krijgen. In deze spiegelbijeenkomsten wordt de spiegelinformatie daarbij als aanleiding gebruikt om te reflecteren op de zorg die we geven. Hoe vaak vragen we nou eigenlijk een vitamine D aan bij het lab? Wanneer is dat wel nuttig en wanneer niet? Doen we het ook wel eens om andere redenen dan dat het medisch nuttig is, en wat vinden we daar dan vervolgens van? Dat is niet per definitie slecht immers. Het is handig om een concreet startpunt te hebben om het gesprek te beginnen. De spiegelinformatie houdt je, de naam zegt het al, een spiegel voor. Een spiegel waar vervolgens van alles aan mist en een hoop op aan te merken valt. Het woord ‘indicator’ is niet meer dan dat: een indicatie van hoe het in werkelijkheid zit. Daarom is het gesprek erna ook zo ontzettend belangrijk.”
Hoe zou je spiegelen het beste kunnen implementeren in de dagelijkse praktijk van huisartsen?
“Spiegelen moet gebeuren op een manier die past bij de context waarin de huisartsen werken. Dit zorgt ervoor dat het enthousiasmerend is en leidt tot concrete verbeteringen in de zorg. Het moet écht ergens over gaan: een onderwerp waar de groep huisartsen nieuwsgierig naar is en op wil verbeteren. Het organiseren van gestandaardiseerde spiegelbijeenkomsten, die wel op maat te gebruiken zijn, kan hierbij helpen. Verder lijkt het soms nog complex om de juiste spiegelinformatie bij de juiste vraag te vinden. De spiegelinformatie moet natuurlijk wel deels een antwoord geven op de vraag. Er zijn organisaties die hierbij kunnen helpen, zoals zorggroepen en academische netwerken van universiteiten. Als er op grote schaal spiegelinformatie beschikbaar zou komen voor huisartsen, die makkelijk te gebruiken is, zou dat wellicht helpen.”
Waar ben je nu mee bezig?
“We onderzoeken nu wat huisartsen zelf het meest belangrijk vinden als het gaat om spiegelinformatie. We willen natuurlijk manieren ontwikkelen die ook écht bruikbaar zijn voor de huisarts. Het helpt dat ik aioto ben en ook in de praktijk zie hoe druk het daar is en dat huisartsen weinig tot geen tijd hebben voor dit soort extra zaken. Tegelijk zien we dus dat spiegelen motiverend werkt en dat samen inhoudelijk over het vak praten, ook weer enthousiasme genereert voor dat vak. Dan moet het natuurlijk wel nuttig gebruikt worden. In ons vragenlijstonderzoek kijken we naar wat huisartsen zelf nuttig vinden en hoe ze het liefst gebruik zouden willen maken van spiegelinformatie. Dat is het laatste stuk van mijn promotieonderzoek. Hopelijk komen daar een aantal goede aanbevelingen uit richting de beroepsorganisaties en andere organisaties die zich hiermee bemoeien.”
Wil je Dorien helpen met haar onderzoek?
Vul dan de vragenlijst in.
Namens Dorien en haar onderzoeksteam, heel hartelijk dank!
Wil je meer lezen?
Er verscheen een duo-interview met Dorien van der Winden in Huisarts&Wetenschap in september 2022.
Artikel: Spiegelen om de zorg te verbeteren. Auteurs: Frank van Wijck en Jean Muris.