Even voorstellen: Frank Broekema is kaderarts ouderenzorg en zit al 30 jaar in het huisartsenvak. Momenteel werkt hij samen in een HOED in de wijk Poelenburg.
Frank vormt samen met Liesbeth Vos, Roos Daan en Elles Bongarts de Ouderenzorg Commissie en in die hoedanigheid betrokken bij veel projecten in de Zaanstreek wat betreft ouderenzorg.
Vanuit de Hagro Zaandam Zuid-Midden zijn er in een eerder stadium gesprekken geweest met het bestuur van de hospice Zaanstreek. (hospice het Tij geopend januari 2023).
Wat is een hospice?
“Een hospice is bedoeld voor patiënten die in een terminale fase zitten en thuis geen of onvoldoende zorg kunnen krijgen. In de laatste levensfase is er vaak veel zorg nodig in de thuissituatie. Zodra de mantelzorg en/of de professionele zorg, geen adequate zorg meer kunnen leveren is er nu gelukkig de mogelijkheid te kiezen om naar een hospice te gaan.
Het fijne van een hospice is dat dit de huiselijke sfeer benadert in tegenstelling tot palliatieve units in verpleeghuizen. Je kan gebruik maken van een hospice als er sprake is van een verwacht overlijden binnen 3 maanden. Het is natuurlijk niet zo dat ze na drie maanden zeggen ‘’joh het mag niet meer’’.
Zo had ik ooit een patiënt, een mevrouw helemaal alleen, die door het ziekenhuis was ontslagen om thuis te kunnen overlijden. Deze dame heeft toen terminale thuiszorg gekregen, maar na 6 maanden begon de verzekeraar toch vragen te stellen. De zorg hebben we toen afgeschaald naar intensieve thuiszorg met dus 3 zorgmomenten per dag, zonder nachtzorg. Wat voor een alleenstaande bedlegerige oude dame best beperkt is, zeker toen bleek dat dit nog 4 jaar voortduurde.
Soms worden de begrippen hospice en respijthuis door elkaar gehaald. Een respijthuis is een huis dat een tijdelijke bewoning biedt voor mantelzorgers dan wel patiënten die niet alleen thuis kunnen blijven wanneer de mantelzorger (veelal de partner) tijdelijk uitvalt door ziekte, dan wel door behandeling in ziekenhuis.
Een regelmatig voorkomend voorbeeld is de mantelzorger die een nieuwe heup of knie moet krijgen en dus tijdelijk voor een paar weken geen zorg kan verlenen. Dan kan voor de zieke partner tijdelijk huisvesting worden geregeld binnen het restpijthuis, die overigens net opgestart is. Of wanneer iemand een zieke partner 7×24 uur verzorgd en even vakantie of rust wil. Deze kan dan naar het respijthuis waar hij of zij dan drie weken (of langer) onder de pannen is. Eigenlijk is het doel om de mantelzorger even te ontlasten.”
Waarom is een hospice zo belangrijk voor een huisarts?
“Het komt regelmatig voor dat wij in thuissituaties komen waar er niet voldoende zorg geleverd kan worden als gevolg van diverse omstandigheden. Bijvoorbeeld een matig tot slecht belastbare partner die onvoldoende in staat is 7×24 uur zorg kan leveren, naast de professionele wijkzorg, of dat er helemaal geen mantelzorg is. Door de toenemende vergrijzing is de kans steeds groter dat je dit als huisarts tegen komt. Nu hebben wij in Zaandam natuurlijk het verpleeghuis Oostergouw waar palliatieve zorg wordt geboden. Daar vindt zeer goede palliatieve zorg plaats, maar benadert niet het huiselijk gevoel wat een hospice wel kan bieden.
‘’Een hospice vind ik één van de mooiere vormen van zorg, het is wel verdrietig maar tegelijkertijd ook heel erg zinvol’’.
Hoe ben je betrokken bij het hospice het Tij?
“Ongeveer 5 jaar geleden is er een bijeenkomst geweest met het bestuur van het hospice, samen met mijn huisartsengroep Zaandam Midden-Zuid. Het bestuur wilde weten of er behoefte was aan een hospice in Zaandam en of wij als huisartsen hier ook de zorg voor wilden leveren. Daar hoefden wij niet lang over na te denken. Met een hospice in de buurt kunnen we de terminale zorg beter continueren. Dit is prettiger voor de patiënt, maar ook voor ons als huisartsen. Ik ben er heel erg blij mee. Een waardige manier om te overlijden als je het mij vraagt!”
Wat heeft het hospice nog nodig?
“Naast naamsbekendheid ook meer vrijwilligers! Zonder vrijwilligers kunnen zij geen gastbewoners ontvangen. Er is in het hospice natuurlijk een verpleegkundige aanwezig, maar daarnaast zijn vrijwilligers ook heel erg belangrijk. Zij vangen de zorg op die niet medisch noodzakelijk is. Denk aan het koffie zetten, het sociale praatje, het verzorgen van eten, het bijhouden van de tuin,… ga zo maar door. Eigenlijk de zorg die je in een thuissituatie ook krijgt. Dit creëert een huiselijke sfeer. Vrijwilligers zijn vaak (gepensioneerde) zorgmedewerkers. Dat is natuurlijk prachtig, want de ervaring en kennis hebben zij ook al in huis. Echter is ervaring voor het vrijwilligerswerk geen vereiste, maar je moet wel stevig in je schoenen staan. De dood is een moeilijk onderwerp.”